الرئيسية
أحدث الصور
| 11 سپتامبر : ريشه ها، بازانديشی ها و رهائی ملّی ما |
( بازخوانی یک گفتگو) * بنیادگرائی اسلامی واکنش قهرآمیز مسلمانان افراطی در مقابله با نفوذ فرهنگ و ارزش های غربی است. این بنیادگرائی - بصورت جنبشی تمام خواه و ایدئولوژیک - چه در حوزهء عمل و چه در حوزهء عقاید، شباهت های فراوانی با توتالیتاریسم و خصوصاً فاشیسم دارد. * اسلام- همانند دیگر ادیان و مذاهب- می تواند به تلطیف اخلاقی جامعه و تقویت تعاون اجتماعی کمک کند نه اینکه بفکر حکومت و سیاست باشد. تنها در اینصورت است که هم جنبهء قُدسی دین و هم جایگاه معنوی روحانيّت، محترم و محفوظ خواهد ماند. نخستين گامها همواره طنينی پايدار می يابند ! امروز واژه ء بنيادگرائی اسلامی در ذهن , تصويری است هولناک از جهالت و تعصب مذهبی , ايمان کور و نفرت آميخته به تهاجم خشونت بار عليه هر آنچه " غيرخودی " و خارج از حيطهء اخلاق و ارزشهای اسلامی است . ؟ شايد برای جهان, ١١ سپتامبر و برای ما انقلاب اسلامی اجتناب ناپذير می نمود تا به عمق ويرانگری و تخريب بنيادگرائی اسلامی پی بريم. امّا درآستانهء انقلاب ايران علی ميرفطروس از انگشت شمار روشنفکرانی بود که نسبت به ظهور اين پديده ء ويرانساز هُشدار داد. وی در موج فزاينده ء اسلامگرائی در انقلاب ٥٧ کوشش علمی و تحقيقی خود را بر کانون اصلی خطر نشانه رفت و توجه خود را روی پايه های فکری و آرمان های سياسی ـ اجتماعی رهبران مذهبی انقلاب متمرکز ساخت. علی ميرفطروس در پيگيری اين خط فکری به الگوهای آن در صدر اسلام رسيد و تلاش نمود تا اين همانندی ها را در آثار مختلف خويش ( بويژه " اسلام شناسی " و " ملاحظاتی در باره ء تاريخ ايران " ) نمودار سازد. اسلام شناسی ( که ميرفطروس خود , آنرا " کتاب کوچک اسلام شناسی " می نامد ) از جمله گامهای نخست و بزرگی بود در مسير تقدس زدائی و عيان نمودن چهره ء واقعی حکومتهای صدر اسلام که تاريخی سرشار از جنگها , خشونتها , خونريزيها و بی عدالتيها دارند . امروز فضای فکری و روشنفکری ما, سرشار از تلاشهای ارزشمندی در بررسی و نقد گذشته است و آثار ارزشمندی در بازشناسی اسلام نگاشته می شوند, امّا طنين نخستين گامهای علی ميرفطروس همواره در حافظهء تاريخی جامعه ما , پايدار خواهد ماند. نشريه تلاش ****** تلاش ـ آقای ميرفطروس ! ١١سپتامبر , عملی که به قيمت جان هزاران انسان تمام شد . هرچند دست بنيادگرايان اسلامی در اين واقعه آشکار است , امّا برسر دلائل و ريشه های آن موضعی يگانه وجود ندارد . نشريهء تلاش با توجه باينکه از مدتها پيش تصميم داشت شماره ء سپتامبر خود را به واقعه ترور ١١ سپتامبر , ريشه ها و پيامدهای آن و بويژه در مورد ايران اختصاص دهد , با توجه به آشنائی با ديدگاههای شما در مورد اسلام گرائی , نقش روشنفکران مذهبی درتحولات ايران و بنيادگرائی اسلامی نمی توانست از نظرات شما در مورد ريشه های فکری حوادثی نظير ١١ سپتامبر صرف نظر نمايد . لذا بازهم ما با پرسشهائی نزد شما آمديم . جهان هنوز در توضيح ريشه ها و دلايل ترور ١١ سپتامبر حيران و فاقد زبان مشترکی است . عده ای براين نظرند که اين واکنشی است در برابر تحميل يکجانبه و عجولانه ارزشهای دمکراتيک و ارزشهای جوامع غربی به جوامع اسلامی . برخی از"ستيز فرهنگها " سخن می گويند و اقدامات خشونت باری نظير اين ترورها را نيز حاصل خشم و دشمنی و بعضاً بغض و کين نسبت به ثروت و قدرت و فرهنگ مدرن در سراسر جهان اسلام و بويژه در ميان عربها می دانند . و عده ای ديگر عمليات تروريستی ١١ سپتامبر را ناشی از ناسازگاری , حقارت و احساس يأس انسانهائی می دانند که در اثر مواجه با دگرگونيهای پرشتاب و بنيادين در راستای مدرنيزاسيون , شاهدند که چگونه ارزشها و سُنتهای مقدسشان بی اعتبار می شوند و روند ميرائی و زوال را می پيمايند . از نظر شما ريشهء اين کنشهای فاجعه بار را در کجا بايد جست |
دو پژوهشگر نامور ازیک خطهء فرهنگی ( سلیمان راوش پژوهشگر افغانستان و علی فطروس پژوهشگر ایران در پاریس )
اين مطلب آخرين بار توسط گرداننده در الأحد 19 أكتوبر 2008 - 6:31 ، و در مجموع 1 بار ويرايش شده است.