الرئيسية
أحدث الصور
جا یگاه افغا نستان درپا نردهمین اجلا س سارک ! |
سازمان همکاری های منطقه جنوب آسیا (سارک)، یکی از سازمان ها و مجامعی است که در سطح منطقه جنوب آسیا فعالیت داشته و تشکیل شده و هشت کشور عضو آن است. این سازمان که افغانستان نیز چندی است عضویت این سازمان را کسب کرده است، در زمینه های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و... فعالیت داشته و به نحوی زمینه ساز ایجاد و گسترش روابط بین کشورهای عضو است. کشورهای افغانستان، بنگلادش، بوتان، هند، مالدیو، نپال، پاکستان و سریلانکا هشت عضو سازمان سارک هستند و هر یک در تلاش، برای کسب منافع و بهره برداری های خویش می باشند.
یکی از اهداف بسیار مهم از تشکیل چنین سازمانی، گسترش روابط اقتصادی و توسعه تبادلات تجاری بین کشورهای عضو می باشد. هدف روابط و تعاملات اقتصادی، شاید در صدر اولویت های کاری این سازمان قرار داشته باشد و اگر نظرا چنین نباشد، در عمل چنین بوده است.
هند به عنوان پرقدرت ترین کشور در جمع کشورهای حاضر در سارک، بر ایجاد روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای دیگر تاکید می کند و همواره به دنبال افزایش چنین روابطی است. پاکستان هم بعد از هند، سعی دارد تا روابط اقتصادی خود را با اعضای دیگر سارک گسترش دهد و سایر کشورهای عضو هم هر یک به نحوی می کوشند تا بازارهایی برای تولیدات خود در دیگر کشورهای عضو پیدا کنند.
طی این نوشته، می خواهیم به جوانب اقتصادی سارک و عضویت افغانستان در این سازمان بپردازیم و این که عضویت افغانستان در سازمان سارک از لحاظ اقتصادی چه گونه است؟
از این جا شروع می کنیم که افغانستان دوره بعد از جنگ ها و ناآرامی های شدیدی را می گذراند و در مواردی نیز از آن به عنوان یک کشور در حال جنگ یاد می شود؛ اما به نسبت گذشته آرامش و ثبات بیش تری بر کشور حاکم است و این انجام حملات توسط شبه نظامیان طالب و بعضا اختطاف ها و آدم ربایی هاست که تا حدودی اوضاع امنیتی کشور را مختل ساخته و شرایط را بدامن می سازند.
طی سال های جنگ و خشونت های جناحی و قومی در سطح کشور، روند رو به رشد کشور از هر لحاظ با رکود و حتی سقوط مواجه شد و طی آن خسارات بسیار زیادی بر پیکره کشور و سازه های زیربنایی وارد شد. با نابودی زیربناها و زیرساخت های اساسی کشور، روبناها و فاکتورهای مؤثر در رشد یک جامعه، همه گی از بین رفتند و غارت ها و چپاول ها، تمام عرصه ها را به سوی نابودی سوق داد.
در سال 2001، افغانستان در حالی حرکت اقتصادی خود را آغاز کرد که زیربنا در کشور وجود نداشت، هیچ فابریکه و یا واحد تولیدی در کشور فعال نبوده و در حقیقت اقتصاد کشور کاملا فلج و از كار افتاده بود. در همين شرايط و با وجود انتقادات و اعتراضات بسيار، لويه جرگه اضطراري تصويب نمود كه نظام اقتصاد بازار به عنوان نظام اقتصادي كشور در قانون اساسي گنجانيده شود و مبناي حركت اقتصادي كشور قرار گيرد. اين امر با توجه به اوضاع و شرايط موجود در كشور و با توجه به نبود زيربناها و از همه مهم تر امنيت و در نتيجه بالا بودن سطح ريسك سرمايه گذاري باعث شد تا نه تنها اقتصاد كشور رشد مطلوب را نداشته باشد، بلكه با دخالت ساير عوامل، به كشوري كاملا مصرفي و وابسته مبدل گردد.
با نگاه به موقعيت فعلي اقتصاد افغانستان و درك اين موضوع كه جز رشدي محدود در چند سال بعد از سال 2001، از سال 2005 به بعد تقريبا سرمايه گذاري و توسعه اقتصادي در كشور روندي منفي را طي كرده است و با بروز ناامني هاي بيش تر در سطح كشور، فعلا ما شاهد ركود در بخش اقتصاد و توليدات داخلي هستيم؛ به اين نتيجه مي رسيم كه از لحاظ اقتصادي، فعلا عضويت در سازمان سارك، جز برخي از فعاليت ها و بهره برداري هاي سياسي، در زمينه اقتصادي نه تنها هيچ سودي براي افغانستان نخواهد داشت، بلكه با در اختيار گذاشتن بازار افغانستان براي كشورهايي مانند هند و پاكستان كه توليدات چنددهه اي و بزرگ دارند، به وابسته گي بيش تر به توليدات خارجي و سقوط و نابودي هر چه بيش تر توليدات داخلي، كمك شاياني كرده ايم.ریس جمهوري كشورمان در اجلاس سران كشورهاي جنوب آسيا كه در شهر كولمبو پايتخت سريلانكا برگزار گرديد، در سخنان خود گفت: تروريزم ريشه هاي عميقي در پاكستان دوانيده است.
به گزارش خبرگزاري فارس، حامد كرزي كه در اجلاس سران كشورهاي جنوب آسيا به سر مي برد، ازجمله اولين سخنرانان اين اجلاس بود.
وي در سخنان خود اعلام كرد: تروريزم در حال ريشه دواندن در پاكستان است و در آن جا رشد مي يابد و تربيت مي شود.
رييس جمهور كشورمان در اين اجلاس كه نخست وزير پاكستان نيز در آن حضور داشت، اعلام كرد كه تروريزم و پايگاه هاي تروريزم در پاكستان در حال رشد هستند كه از نمادها و عواقب آن ترور بي نظير بوتو، نخست وزير سابق پاكستان است.
كرزي گفت: تروريزم در اين منطقه از سياست هاي كوتاه فكرانه اي تغذيه مي شود و در حالي كه مردم افغانستان ضربه و فشار تروريزم بين المللي را به طور روزانه تحمل مي كنند، ما شاهد گسترش آتش تروريزم در منطقه هستيم.
وي افزود: زمان آن فرا رسيده است كه بپذيريم مصلحت هاي منطقه اي كوته فكرانه و استفاده از جنگ جويان تندرو به عنوان ابزار سياست نمي تواند سبب موفقيت هيچ هدف بلندمدتي شود ..
در بين كشورهاي عضو سارك، هند قدرت بلامنازع اقتصادي است و ساير كشورها به هيچ وجه نمي توانند با توليدات و صنايع عظيم اين كشور مقابله و رقابت كنند. حضور قدرتي مانند هند در اين سازمان، خودبه خود منافع اقتصادي را به سوي اين كشور مي كشاند و مي تواند به راحتي، بازارهاي خوبي را براي عرضه محصولات خود در كشورهاي ديگر عضو اين سازمان باز كند. حتي اگر از پاكستان، صرف نظر كنيم، كشورهاي ديگر عضو، به هيچ وجه نمي توانند رقيبي حتي كمي سخت براي هند باشند و به قطع نمي توانند در راستاي رقابت اقتصادي با اين كشور، مشكلي برايش ايجاد نمايند.
از هند كه بگذريم، نوبت پاكستان است. پاكستان، بعد از هند، قدرت اقتصادي دوم در اين سازمان است و با توليدات و صنايع خوبي كه دارد، مي تواند جايگاه مناسبي در بازارهاي كشورهاي عضو سارك براي محصولات و كالاهاي خود دست و پا كند. چنان كه در اين راستا، به موفقيت هاي بسيار زيادي در افغانستان رسيده و تقريبا بخش اعظم كالاها در افغانستان به خصوص مواد غذايي از اين كشور وارد مي شود. اهميت اين مسئله به حدي است كه ديگر اين قضيه از يك مسئله صرفا اقتصادي خارج شده و ابعاد سياسي پيدا كرده است.
در مورد ساير اعضاي سارك هم بايد گفت، كشورهاي ديگر عضو سارك نيز وضعيت شان چندان از افغانستان بهتر نبوده و آن ها هم تا حدودي در قبال كشورهاي هند و پاكستان، موقعيتي شبيه به افغانستان را دارند.
چنان كه اشاره شد، افغانستان نتوانست تا طي 7 سال گذشته، به وضعيت مطلوب در عرصه توليد و صنعت برسد و آن چنان كه انتظار مي رفت، در دست يابي به جايگاه خوب اقتصادي در سطح منطقه موفق نبود. افغانستان به دنبال جذب سرمايه ها است و از طرق مختلف مي خواهد تا سرمايه گذاري هاي داخلي و خارجي را در كشور افزايش دهد، اما اين امر به دلايل مختلف از جمله ضعف دولت در برقراري ثبات و امنيت، عدم بازسازي زيربناها و تسهيلات لازمه علي رغم وعده هاي بسيار مسئولين و مشكلات و معضلات بسيار ديگر، محقق نشد و همچنان ريسك سرمايه گذاري بالايي را در كشور شاهد هستيم. در كنار اين مسئله، اتخاذ سياست درهاي باز و عدم حمايت از توليدات و صنايع كوچك داخلي، موجب شد تا واحدهاي توليدي و صنايع نوپاي داخلي نتوانند با محصولات خارجي رقابت كنند و در كورس رقابت با كشورهاي ديگر از پاي درآمدند.
در چنين وضعيتي، بديهي است كه تمام منافع اقتصادي در سازماني مانند سارك، متوجه كشورهاي قدرتمند اقتصادي اين سازمان، يعني، اول هند و بعد پاكستان مي گردد و با وجود روند فعلي در اقتصاد افغانستان، چيز اصلي كه عايد كشورمان خواهد شد، همانا وابسته گي اقتصادي و تأمين بازار براي محصولات ديگر كشورهاي عضو اين سازمان است.
اين روند را تنها در يك صورت مي توان معكوس كرد و فرايندي سودآور براي كشورمان تبديل نمود و آن اين است كه دولت افغانستان با ايجاد قوانين نافذ و مشخص و تطبيق اين قوانين و با ايجاد محيطي امن و باثبات براي فعاليت هاي اقتصادي و رشد سرمايه گذاري در كشور كه خود معلول مبارزه با فساد در سطح كشور است، به حمايت و توسعه واحدهاي توليدي و صنايع كوچك در كشور پرداخته و با مدرنيزه كردن تمامي جوانب اقتصاد و توليدات كشور، به يافتن بازارهاي مناسب براي عرضه محصولات افغاني در سطح جهان و به خصوص كشورهاي عضو سارك بپردازد.
آري، حمايت و ايجاد زمينه هاي مناسب براي فعاليت صنايع داخلي و رشد توليدات داخلي است كه مي تواند عضويت در سازمان هايي مانند سارك را سودمند سازد و بهره وري را به بار آورد. در غير آن صورت، به هيچ وجه نخواهيم توانست تا در عرصه اقتصاد از اين سازمان ها سودي براي خود دست و پا كنيم و هميشه محكوم به استفاده شدن خواهيم بود؛ چرا كه نه توليدات در حد كافي و استندرد داريم و نه تكنالوژي كه بتوانيم، بازدهي توليدات فعلي خودمان را به حداكثر برسانيم . . .
حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان پس از شرکت در اجلاس سارک به هند رفت و با رهبران آن کشور دیدار کرد.
مبارزه مشترک با تروریسم، پس از حمله به سفارت هند در کابل، در صدر گفتگوهای رهبران هند و افغانستان قرارداشت براساس بیانیه مشترک هند و افغانستان در جریان این دیدار، دو کشور متعهد شده اند تا با تمام توان با تروریسم در منطقه مبارزه کنند.
در همین حال هند وعده داده است که کمکهای خود برای بازسازی افغانستان را ادامه دهد.
هر دو رهبر هنگام صحبت با خبرنگاران گفتند که آنها در جنگ با تروریسم متحد هستند. نخست وزیر هند، حمله مرگبار به سفارت کشورش در کابل را حمله آشکار علیه دوستی میان افغانستان و هند توصیف کرد.
حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان نیز از متحدانش خواست تا آنچه او جدی بودن سرشت شورشیان تندرو خواند به رسمیت بشناسند.
هر دو کشور سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (آی اس آی) را متهم به دخالت در بمب گذاری سفارت هند کردند.
اسلام آباد با خشم این اتهام را رد کرده است.
هند همچنین قول داد یکی کمک دیگر چهارصد و پنجاه میلیون دالری در اختیار افغانستان قرار دهد.
اکنون کمک های هند به افغانستان به بیش از یک میلیارد دالر بالغ شده که بخش اعظم آن صرف پروژه های بازسازی شده است.
رئیس جمهور افغانستان، پس از شرکت در اجلاس دو روزه رهبران سازمان همکاری های اقتصادی جنوب آسیا (سارک) در سریلانکا، وارد هند شد.
رهبران افغانستان و پاکستان، در حاشیه این اجلاس کلمبو پایتخت سریلانکا دیدار و گفتگو کردند.
دولت های افغانستان و هند، عواملی در داخل سازمان جاسوسی پاکستان (آی اس آی) را به دست داشتن در حمله انتحاری ماه گذشته به سفارت هند در کابل متهم می کنند. منابعی در ایالات متحده آمریکا نیز این اتهام را تایید می کنند.
پاکستان دست داشتن عناصر آی اس آی در این بمبگذاری را رد کرده و گفته است که در این مورد تحقیقات مستقلی انجام خواهد داد. اما این موضوع، پرسشهایی را درباره اینکه نخست وزیر پاکستان تا چه اندازه بر آی اس آی تسلط دارد، به‌میان آورده است.افغانستان و هندوستان در سالهاي اخير مناسبات خود را به شكل محسوسي گسترش داده اند، اما از نظر پاكستان اين گسترش مناسبات در روند طبيعي صورت نگرفته است، بلكه جنبه ضد پاكستاني دارد. تصور مي شود افغانستان و هندوستان به دو دليل مشخص به هم نزديك شده اند:
1) برداشت دو كشور از تروريسم و افراطي گري كه «آي. اس. آي» در پاكستان را سبب آن مي دانند.
2) هدفهاي استراتژيك هند در كشمير و هدفهاي استراتژيك افغانستان در خط مرزي «ديوراند».
در اين ميان، واقعيت آن است كه پاكستان به شدت از نزديكي هند و افغانستان نگراني دارد. بويژه اتهام هايي كه هر دو كشور به آژانس اطلاعات محرمانه ارتش پاكستان موسوم به «آي.اس.آي» وارد مي كنند، از اين جهت كه ترديدهاي آمريكا را نسبت به نقش پاكستان به عنوان متحد كليدي اش در مبارزه عليه تروريسم برانگيخته است، براي پاكستان بسيار سنگين و نگران كننده شده است.
اكنون در پاكستان ترديدي باقي نمانده است كه هندوستان در نزديكي با افغانستان طرحهايي را پيگيري مي كند كه هدف نهايي آنها محاصره پاكستان و محروم كردن اين كشور از عمق استراتژيك مورد نظرش است كه پاكستان همواره خواهان آن از طريق استقرار يك حكومت دست نشانده و يا دست كم، متحد با خود در كابل بوده است.
روشن است كه گسترش مناسبات هند و افغانستان نه تنها پاكستان را از عمق استراتژيك مورد نظرش در افغانستان محروم مي كند، بلكه احساس ناخوشايند محاصره شدگي را به وسيله هند در اسلام آباد به وجود مي آورد. گذشته از اين تقويت اتهام حمايت «آي.اس.آي» از مبارزان كشميري و گروه هاي راديكال متهم به بمب گذاري در احمدآباد، بنگلور و سفارت هند در كابل، پاكستان را در موقعيت بسيار دشواري قرار داده است، تا آنجا كه در ملاقات نخست وزير پاكستان با رئيس جمهور آمريكا در واشنگتن، بوش آشكارا از يوسف رضا گيلاني پرسيد «آي.اس.آي» را چه كسي اداره مي كند؟ معناي اين پرسش آن است كه وي اطمينان ندارد دستگاه قدرتمند امنيتي پاكستان تحت كنترل دولت باشد. به عبارت روشن تر بوش ادعاهاي هند و افغانستان را قابل قبول تر از تكذيبهاي پي در پي دولت پاكستان مي داند و اين موضوع بسيار مهمي براي آينده پاكستان است.
در يك نگاه واقع بينانه از تحولات جاري در شبه قاره هند مي توان گفت كه پاكستان براي اولين بار در مناسباتش با افغانستان و هندوستان با پديده اي رو به رو شده است كه احساس مي كند دورنماي روشني براي پيروزي در آن وجود ندارد. البته پاكستان بازي خاص خود را مي كند، اما آشكارا احساس مي كند دهلي در حال پيشي گرفتن از اسلام آباد است.
با توجه به اين گونه مسائل است كه سفر حامد كرزي به هندوستان، در پاكستان نگران كننده شده و گمان مي رود دير يا زود به گسترش مناسبات استراتژيك هند و افغانستان منجر شود وسلام.
مبارزه مشترک با تروریسم، پس از حمله به سفارت هند در کابل، در صدر گفتگوهای رهبران هند و افغانستان قرارداشت براساس بیانیه مشترک هند و افغانستان در جریان این دیدار، دو کشور متعهد شده اند تا با تمام توان با تروریسم در منطقه مبارزه کنند.
در همین حال هند وعده داده است که کمکهای خود برای بازسازی افغانستان را ادامه دهد.
هر دو رهبر هنگام صحبت با خبرنگاران گفتند که آنها در جنگ با تروریسم متحد هستند. نخست وزیر هند، حمله مرگبار به سفارت کشورش در کابل را حمله آشکار علیه دوستی میان افغانستان و هند توصیف کرد.
حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان نیز از متحدانش خواست تا آنچه او جدی بودن سرشت شورشیان تندرو خواند به رسمیت بشناسند.
هر دو کشور سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (آی اس آی) را متهم به دخالت در بمب گذاری سفارت هند کردند.
اسلام آباد با خشم این اتهام را رد کرده است.
هند همچنین قول داد یکی کمک دیگر چهارصد و پنجاه میلیون دالری در اختیار افغانستان قرار دهد.
اکنون کمک های هند به افغانستان به بیش از یک میلیارد دالر بالغ شده که بخش اعظم آن صرف پروژه های بازسازی شده است.
رئیس جمهور افغانستان، پس از شرکت در اجلاس دو روزه رهبران سازمان همکاری های اقتصادی جنوب آسیا (سارک) در سریلانکا، وارد هند شد.
رهبران افغانستان و پاکستان، در حاشیه این اجلاس کلمبو پایتخت سریلانکا دیدار و گفتگو کردند.
دولت های افغانستان و هند، عواملی در داخل سازمان جاسوسی پاکستان (آی اس آی) را به دست داشتن در حمله انتحاری ماه گذشته به سفارت هند در کابل متهم می کنند. منابعی در ایالات متحده آمریکا نیز این اتهام را تایید می کنند.
پاکستان دست داشتن عناصر آی اس آی در این بمبگذاری را رد کرده و گفته است که در این مورد تحقیقات مستقلی انجام خواهد داد. اما این موضوع، پرسشهایی را درباره اینکه نخست وزیر پاکستان تا چه اندازه بر آی اس آی تسلط دارد، به‌میان آورده است.افغانستان و هندوستان در سالهاي اخير مناسبات خود را به شكل محسوسي گسترش داده اند، اما از نظر پاكستان اين گسترش مناسبات در روند طبيعي صورت نگرفته است، بلكه جنبه ضد پاكستاني دارد. تصور مي شود افغانستان و هندوستان به دو دليل مشخص به هم نزديك شده اند:
1) برداشت دو كشور از تروريسم و افراطي گري كه «آي. اس. آي» در پاكستان را سبب آن مي دانند.
2) هدفهاي استراتژيك هند در كشمير و هدفهاي استراتژيك افغانستان در خط مرزي «ديوراند».
در اين ميان، واقعيت آن است كه پاكستان به شدت از نزديكي هند و افغانستان نگراني دارد. بويژه اتهام هايي كه هر دو كشور به آژانس اطلاعات محرمانه ارتش پاكستان موسوم به «آي.اس.آي» وارد مي كنند، از اين جهت كه ترديدهاي آمريكا را نسبت به نقش پاكستان به عنوان متحد كليدي اش در مبارزه عليه تروريسم برانگيخته است، براي پاكستان بسيار سنگين و نگران كننده شده است.
اكنون در پاكستان ترديدي باقي نمانده است كه هندوستان در نزديكي با افغانستان طرحهايي را پيگيري مي كند كه هدف نهايي آنها محاصره پاكستان و محروم كردن اين كشور از عمق استراتژيك مورد نظرش است كه پاكستان همواره خواهان آن از طريق استقرار يك حكومت دست نشانده و يا دست كم، متحد با خود در كابل بوده است.
روشن است كه گسترش مناسبات هند و افغانستان نه تنها پاكستان را از عمق استراتژيك مورد نظرش در افغانستان محروم مي كند، بلكه احساس ناخوشايند محاصره شدگي را به وسيله هند در اسلام آباد به وجود مي آورد. گذشته از اين تقويت اتهام حمايت «آي.اس.آي» از مبارزان كشميري و گروه هاي راديكال متهم به بمب گذاري در احمدآباد، بنگلور و سفارت هند در كابل، پاكستان را در موقعيت بسيار دشواري قرار داده است، تا آنجا كه در ملاقات نخست وزير پاكستان با رئيس جمهور آمريكا در واشنگتن، بوش آشكارا از يوسف رضا گيلاني پرسيد «آي.اس.آي» را چه كسي اداره مي كند؟ معناي اين پرسش آن است كه وي اطمينان ندارد دستگاه قدرتمند امنيتي پاكستان تحت كنترل دولت باشد. به عبارت روشن تر بوش ادعاهاي هند و افغانستان را قابل قبول تر از تكذيبهاي پي در پي دولت پاكستان مي داند و اين موضوع بسيار مهمي براي آينده پاكستان است.
در يك نگاه واقع بينانه از تحولات جاري در شبه قاره هند مي توان گفت كه پاكستان براي اولين بار در مناسباتش با افغانستان و هندوستان با پديده اي رو به رو شده است كه احساس مي كند دورنماي روشني براي پيروزي در آن وجود ندارد. البته پاكستان بازي خاص خود را مي كند، اما آشكارا احساس مي كند دهلي در حال پيشي گرفتن از اسلام آباد است.
با توجه به اين گونه مسائل است كه سفر حامد كرزي به هندوستان، در پاكستان نگران كننده شده و گمان مي رود دير يا زود به گسترش مناسبات استراتژيك هند و افغانستان منجر شود وسلام.
لا يوجد حالياً أي تعليق