سناتور دموکرات هیلاری کلینتون درصدد عرضه طرحی به مجلس امریکاست که طبق آن رییس جمهور این کشور بدون تصویب کنگره امریکا حق تامین مالی جنگی دیگر را نداشته باشد. در این باره مصاحبه با دانیل ششکویتس (nielScheschkewitz) همکار ما در بخش مرکزی دویچه وله و گزارشگر سابق دویچه وله در واشنگتن.
دویچه وله: آقای دانیل ششکویتس، سناتور هیلاری کلینتون، نامزد اصلی حزب دموکرات امریکا برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده این کشور، در روز اول اکتبر گفت که میخواهد طرحی را به مجلس ببرد که طبق آن رییس جمهور بدون تصویب کنگره امریکا حق تامین مالی جنگی تازه را نداشته باشد. خانم کلینتون با جنگ علیه عراق موافقت کرده بود و بتازگی هم تصدیق کرده است که سپاه پاسداران سازمانی تروریستی است. قصد خانم کلینتون از بردن این طرح به مجلس الان چیست؟ موضوع فقط این است که بزودی انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد؟دانیل ششکویتس: مطمئنا این موضوع در تفکر و محاسبات هیلاری کلینتون نقش مهمی بازی میکند. چون مبارزات برای دور اول انتخابات در امریکا در این زمستان وارد مرحله مهمی میشود. در بهار سال ۲۰۰۸ نخستین دور اول انتخابات برگزار خواهد شود. و در آنجا طبیعتا هیلاری کلینتون باید خود را به عنوان بهترین نامزد دموکراتها نشان دهد و او تنها در صورتی میتواند این کار را بکند که بتواند پاسخگوی جو ضدجنگ در امریکا باشد. جنگ عراق در چشم اکثریت امریکاییها فاجعه است و من فکر میکنم مردم امریکا به هیچ وجه تمایل ندارند که تا وقتی که ماجراجویی در عراق به پایان نرسیده، جبههای دوم، یا اگر افغانستان را هم حساب کنیم، جبههای سوم علیه ایران را بوجود بیاورند.
طبیعی است که کسی که نامزد حزب دموکرات امریکاست باید بتواند با این جو هماهنگی کند. در کنگره، دموکراتها اکثریت را دارند و مشکل هیلاری کلینتون در حزب دموکرات، در مقایسه با دیگر نامزدهای این حزب، این است که او، همانطور که اشاره کردید، در آن موقع در کنگره با جنگ عراق موافقت کرد. این مشکل را کسی مثل جان ادواردز برای مثال ندارد. برای همین در محاسبات کلینتون این مسأله نقش مهمی ایفا میکند. اما من در ضمن فکر میکنم که باوجود موافقت مجلس سنای امریکا، که در آن هیلاری کلینتون از وزارت امور خارجه میخواهد که پاسداران انقلاب اسلامی ایران را به عنوان سازمان تروریستی دستهبندی کند، هیلاری کلینتون هم در حال حاضر خواهان درگیری نظامی با ایران نیست.
دانیل ششکویتس: من فکر میکنم که به ایران در پهنه همگانی امریکا به عنوان تهدید نگریسته میشود، به دو علت: یکی بخاطر اینکه برنامه اتمی ایران وجود دارد و ایران تاکنون حاضر نبوده که از غنیسازی اورانیوم چشمپوشی کند. و ایرانی که صاحب بمب اتم باشد، برای اکثریت امریکایها به مثابه یک مسأله است. اما دلیل دیگری هم وجود دارد. و آن هم مشکل شخص رییس جمهور ایران است با حرفهایش راجع به اسراییل. در امریکا، در کشوری که حفاظت از اسراییل، بویژه از سوی یهودیان امریکا، به عنوان یکی از وظایف سیاست خارجی امریکا تلقی میشود، محمود احمدینژاد با حرفهای یهودیستیزش طبیعتا در ارائه تصویری بد از ایران مقصر است. اما کسانی که میتوانند تفاوت قائل شوند میدانند که ایران را نباید با احمدینژاد یکی گرفت و موضع او در ایران شاید آنقدر قوی نباشد که آدم به طور عموم فکر میکند. امریکاییهایی که روزنامه میخوانند، این را میدانند و نیز بخش بزرگ دموکراتها در کنگره امریکا. برای همین فکر میکنم که مواضع مختلفی نسبت به ایران وجود دارد و همچنین استراتژی سیاست خارجی امریکا هم گوناگون است. ممکن است که بوش، چینی و دیگر نیروهای محافظهکار در حزب جمهوریخواه، بخواهند از زمان باقی مانده دوره ریاست جمهوری بوش استفاده کنند تا هدفمندانه چند حمله کوچک به ایران بکنند، اما به نظر من در محافل نظامی امریکا هم این استراتژی بحثبرانگیز است، هر چه هم که سیمور هرش در این باره در نیویورکر نوشته باشد.
دویچه وله: برگردیم به طرحی که هیلاری کلینتون میخواهد به مجلس ببرد. تا چه حد امکان دارد که این طرح در مجلس پذیرفته شود؟
دانیل ششکویتس: باید بدانیم که از زمان پیروزی دموکراتها در انتخابات کنگرهامریکا در نوامبر سال ۲۰۰۶ دعوایی سخت در امریکا وجود دارد، بین کاخ سفیدو کنگره که دمکراتها در آن قدرت را دارند، در مورد تامین مخارج هم برایجنگ در عراق و هم، البته کمتر، در مورد ماموریت نظامی در افغانستان. ازطرفی دموکراتها مرددند و خواستار خروج هر چه سریعتر نیروهای امریکایی ازعراق هستند. از طرف دیگر نمیخواهند که نیروهایشان را تنها بگذارند و اگرعراق روزی در هرج و مرج کامل فروبرود، گفته شود که تقصیر آنان بوده است.
به نظر من ایران تنها ضمیمه بحثی است که در مورد عراق جریان دارد. بوش ازایران به عنوان بخشی از مشکل عراق نام میبرد. میگوید که پاسداران انقلاباسلامی از ایران هستند که وضعیت عراق را بیثبات میکنند. اینکه آیا این طور هست یا نه، بحث دیگری است. اما به هر حال موضوع در باره ایران را با نظر به عراق است که مطرح میکنند. برای همین باید این مسأله را به عنوان یک مجموعه نگریست. دویچه وله: چه چشماندازی را در رابطه با تحریمهای سازمان ملل متحد برای ایران میبینید؟ با توجه به اینکه دیروز باز وزیر امور خارجه اسراییل در این سازمان خواستار برقراری تحریمهایی دیگر شد.
دانیل ششکویتس: جالب است که خانم لیونی، در برابر مجمع عمومی سازمان ملل درست مثل رییس جمهور امریکا بوش، آن زمان که پیش از شروع جنگ عراق حرف زده بود، استدلال کرد. او گفت که یک جامعه ملل، یک سازمان ملل چه ارزشی دارد، وقتی نمیتواند تهدیدهایش را از جمله هم اکنون علیه ایران تحقق ببخشد. در آن زمان رییس جمهور بوش درست به همین صورت مشروعیت سازمان ملل متحد را در رابطه با عراق و قطعنامههایی که سازمان ملل در رابطه با عراق تصویب کرده بود زیر سوال برده بود. برای همین جالب است که خانم لیونی در رابطه با ایران همان حرفها را میزند. اما به نظر من کاخ سفید و اسراییل در رابطه با ایران اختلاف نظرهایی با هم دارند. اسراییل مطمئنا مایل است که برنامه اتمی ایران متوقف شود و آن را خطری برای خود میداند. برای همین اسراییل پشتیبان استراتژیای بود که تاکنون وجود داشت و آن دربرگیرنده احتمال حمله نظامی به برخی تاسیسات اتمی ایران بود. به نظر من چیزی که در اسراییل کمتر میپسندد این تغییری است که گفته میشود در استراتژی امریکا بوجود آمده که بخواهد به پایگاههای پاسداران حمله کند. به نظرم هنوز نیاز به توافق در این مورد میان کاخ سفید و دولت اسراییل هست. برای همین به نظر من طرحی که سیمون هرش در مقالهاش در نیویورکر عرضه میکند، هنوز با واقعیت موجود تطابق کامل ندارد.
مصاحبهگر: کیواندخت قهاری